علت و چرایی دیابت
- دستهبندی محصولات
- وبلاگ
- درباره ما
- خرید اعتباری
- قوانین سایت
علت و چرایی دیابت
چهارشنبه، ۲۶ آذر ۱۴۰۴
بخش اول: عملکرد طبیعی بدن (بدون دیابت)
ورود گلوکز به بدن: وقتی شما غذایی حاوی کربوهیدرات (مانند نان، برنج، میوهها) میخورید، بدن شما آن را در دستگاه گوارش به واحدهای کوچک قند به نام گلوکز تجزیه میکند.
جذب گلوکز: این گلوکز از طریق روده وارد جریان خون شما میشود و سطح قند خون بالا میرود.
واکنش پانکراس (لوزالمعده): بالا رفتن قند خون، یک سیگنال به غدهای به نام پانکراس میفرستد. سلولهای خاصی در پانکراس به نام سلولهای بتا، هورمون انسولین را تولید و در خون آزاد میکنند.
نقش کلیدی انسولین: انسولین مانند یک “کلید” عمل میکند. این کلید به سلولهای بدن (عضلات، کبد و سلولهای چربی) متصل شده و قفل آنها را باز میکند تا گلوکز بتواند از خون وارد سلولها شود.
تولید انرژی: سلولها از این گلوکز برای تولید انرژی فوری استفاده میکنند.
ذخیره انرژی: اگر گلوکز بیشتر از نیاز فوری بدن باشد، انسولین به کبد و عضلات کمک میکند تا این گلوکز اضافی را به صورت گلیکوژن (یک منبع انرژی ذخیره) انبار کنند.
نتیجه: در یک بدن سالم، این فرآیند باعث میشود سطح قند خون همیشه در یک محدوده طبیعی و سالم باقی بماند.
بخش دوم: چه چیزی در دیابت اشتباه پیش میرود؟
دیابت زمانی اتفاق میافتد که این سیستم هوشمند دچار اختلال شود. علت این اختلال، بسته به نوع دیابت، کاملاً متفاوت است.
دیابت نوع ۱: حمله سیستم ایمنی به خودی (بیماری خودایمنی)
علت اصلی: تخریب سلولهای بتا در پانکراس توسط سیستم ایمنی بدن.
چرایی (مکانیسم): در این حالت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلولهای بتای سازنده انسولین در پانکراس را به عنوان یک عامل بیگانه و دشمن شناسایی کرده و به آنها حمله میکند و آنها را از بین میبرد. این یک بیماری خودایمنی است.
نتیجه: پانکراس توانایی تولید انسولین را از دست میدهد یا مقدار بسیار ناچیزی انسولین تولید میکند.
تشبیه: تصور کنید “کارخانه ساخت کلید” (پانکراس) به طور کامل نابود شده است. بنابراین هیچ کلیدی (انسولین) برای باز کردن قفل سلولها وجود ندارد. گلوکز در خون انباشته میشود، اما سلولها “گرسنه” میمانند.
عوامل دخیل:
ژنتیک: داشتن برخی ژنها، فرد را مستعد ابتلا میکند.
عوامل محیطی: به نظر میرسد یک عامل محیطی مانند عفونت ویروسی (مثل ویروس کوکساکی، اوریون و…) در افرادی که استعداد ژنتیکی دارند، ماشه این حمله خودایمنی را میچکاند.
نکته مهم: دیابت نوع ۱ به هیچ وجه به سبک زندگی، رژیم غذایی یا چاقی فرد مرتبط نیست و معمولاً در کودکی یا جوانی بروز میکند.
دیابت نوع ۲: مقاومت در برابر کلید (مقاومت به انسولین)
این نوع دیابت بسیار شایعتر است (حدود ۹۰-۹۵٪ موارد) و فرآیند پیچیدهتری دارد.
علت اصلی: مقاومت به انسولین که در نهایت به فرسودگی پانکراس منجر میشود.
چرایی (مکانیسم گام به گام):
شروع مقاومت: در ابتدا، پانکراس به اندازه کافی انسولین تولید میکند، اما سلولهای بدن (به خصوص سلولهای چربی، عضلات و کبد) به درستی به آن پاسخ نمیدهند. آنها در برابر “کلید” انسولین مقاوم شدهاند. تشبیه: “قفل درِ سلولها زنگ زده و سفت شده است” و کلید (انسولین) به سختی آن را باز میکند.
جبران توسط پانکراس: پانکراس برای جبران این مقاومت، شروع به کار کردن بیش از حد میکند و مقادیر بسیار بیشتری انسولین تولید میکند تا بتواند به زور قفل سلولها را باز کرده و قند خون را در سطح نرمال نگه دارد. در این مرحله، فرد دیابت ندارد اما در مرحله “پیشدیابت” است و سطح انسولین خون او بسیار بالاست.
فرسودگی پانکراس: پس از سالها کار کردنِ بیش از حد، سلولهای بتای پانکراس خسته و فرسوده میشوند و دیگر نمیتوانند آن حجم بالای انسولین را تولید کنند. تولید انسولین به تدریج کاهش مییابد.
نتیجه نهایی: حالا بدن هم با “قفلهای زنگ زده” (مقاومت به انسولین) و هم با “کمبود کلید” (کاهش تولید انسولین) مواجه است. در نتیجه، گلوکز نمیتواند به طور مؤثر وارد سلولها شود و سطح آن در خون به طور خطرناکی بالا میرود.
عوامل اصلی خطر (ریسک فاکتورها):
اضافه وزن و چاقی: به خصوص چربی شکمی (چربی احشایی)، اصلیترین عامل ایجاد مقاومت به انسولین است. سلولهای چربی موادی ترشح میکنند که در عملکرد انسولین اختلال ایجاد میکنند.
ژنتیک و سابقه خانوادگی: استعداد ابتلا به دیابت نوع ۲ به شدت ارثی است.
کمتحرکی و عدم فعالیت بدنی: ورزش حساسیت سلولها را به انسولین افزایش میدهد (قفلها را روغنکاری میکند). عدم تحرک این حساسیت را کم میکند.
رژیم غذایی ناسالم: مصرف زیاد قندهای ساده، نوشیدنیهای شیرین و چربیهای ناسالم.
افزایش سن: با بالا رفتن سن، ریسک ابتلا افزایش مییابد.
۳. دیابت بارداری
علت اصلی: هورمونهای تولید شده توسط جفت که باعث مقاومت به انسولین میشوند.
چرایی (مکانیسم): در دوران بارداری، جفت برای حمایت از رشد جنین، هورمونهایی ترشح میکند که عملکرد انسولین مادر را مختل میکنند. بدن اکثر زنان باردار با تولید انسولین بیشتر این مشکل را جبران میکند. اما در برخی زنان، پانکراس قادر به تولید این انسولین اضافی نیست و در نتیجه قند خون بالا میرود.
نتیجه: این نوع دیابت معمولاً پس از زایمان از بین میرود، اما این زنان و فرزندانشان در آینده در معرض خطر بسیار بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.
خلاصه مقایسه علتها
ویژگی | دیابت نوع ۱ | دیابت نوع ۲ |
|---|---|---|
مشکل اصلی | فقدان انسولین | مقاومت به انسولین و سپس کمبود نسبی انسولین |
علت | بیماری خودایمنی (حمله سیستم ایمنی به پانکراس) | سبک زندگی و ژنتیک |
وضعیت پانکراس | سلولهای بتا تخریب شدهاند | سلولهای بتا در ابتدا بیشفعال و سپس فرسوده میشوند |
انسولین بدن | تقریباً صفر | در ابتدا زیاد، سپس کم |
راه حل اصلی | تزریق انسولین برای تمام عمر | اصلاح سبک زندگی (ورزش، رژیم)، داروها و گاهی انسولین |
درک این تفاوتها حیاتی است، زیرا به ما نشان میدهد که دیابت نوع ۲ تا حد زیادی قابل پیشگیری است، در حالی که دیابت نوع ۱ در حال حاضر قابل پیشگیری نیست.
فروشگاه برکت پلاس
برکت پلاس یک فروشگاه آنلاین نوآور و قابل اعتماد است که با هدف ارائه محصولات متنوع، باکیفیت و سالم به مشتریان عزیز راهاندازی شده است. ما فعالیت خود را با تمرکز بر محصولات عطاری، گیاهان دارویی، دمنوشها، روغنهای طبیعی و سایر کالاهای سلامتمحور آغاز کردیم، اما چشمانداز ما فراتر از اینهاست. در برکت پلاس، تلاش میکنیم ترکیبی از محصولات سنتی و مدرن را در یک فضای امن و کاربرپسند ارائه دهیم؛ بهگونهای که مشتریان با خیال راحت خرید کنند و از خدمات پشتیبانی حرفهای بهرهمند شوند.