دانه کینوا ۱۱۱ (Quinoa Seed)

کینوا (Quinoa)، که به آن “خاویار گیاهی” یا “مادر همه غلات” نیز گفته می‌شود، در واقع یک “شبه‌غله” (Pseudocereal) است. این دانه محصول گیاهی از خانواده تاج‌خروسیان (هم‌خانواده با اسفناج) است و به دلیل ارزش غذایی فوق‌العاده بالا و نداشتن گلوتن، جایگاه ویژه‌ای در رژیم‌های غذایی سالم پیدا کرده است. محصول کینوا ۱۱۱ دانه‌های باکیفیت این گیاه را برای مصارف متنوع آشپزی فراهم می‌کند.

خواص اصلی

• منبع پروتئین کامل و گیاهی: کینوا یکی از معدود گیاهانی است که حاوی تمام ۹ اسید آمینه ضروری است و یک پروتئین کامل محسوب می‌شود. این ویژگی آن را به یک انتخاب ایده‌آل برای گیاهخواران، ورزشکاران و تمام افرادی که به دنبال تقویت عضلات هستند تبدیل می‌کند.

• فاقد گلوتن (Gluten-Free): کینوا به طور طبیعی فاقد گلوتن است و گزینه‌ای عالی برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن می‌باشد.

• کنترل قند خون: این دانه دارای شاخص گلیسمی پایین (Low GI) است، به این معنی که قند آن به آرامی آزاد می‌شود. فیبر بالای آن نیز به کند شدن جذب قند کمک کرده و برای مدیریت دیابت بسیار مفید است.

• سرشار از فیبر: فیبر بالای کینوا (بیشتر از اکثر غلات) به بهبود عملکرد سیستم گوارش، جلوگیری از یبوست و ایجاد احساس سیری طولانی‌مدت کمک شایانی می‌کند که در فرآیند مدیریت وزن مؤثر است.

• غنی از مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها: کینوا منبعی فوق‌العاده از مواد معدنی ضروری مانند منیزیم، آهن، منگنز و فسفر است. همچنین حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند کوئرستین و کائمفرول است که خواص ضدالتهابی دارند.

طبع

• معتدل

مصلح

• کینوا به دلیل طبع معتدل، نیاز جدی به مصلح ندارد. با این حال، افرادی که دستگاه گوارش ضعیفی دارند می‌توانند آن را همراه با ادویه‌های گرم و هاضم مانند زیره، زردچوبه یا کمی فلفل سیاه طبخ کنند. پختن آن در آب مرغ یا گوشت نیز به هضم بهتر آن کمک می‌کند.

روش مصرف

• شستشوی اولیه (بسیار مهم): دانه‌های کینوا دارای یک پوشش طبیعی به نام ساپونین هستند که طعم تلخی دارد. قبل از پخت، حتماً کینوا را در یک صافی ریز ریخته و به مدت ۱ تا ۲ دقیقه با آب سرد به خوبی بشویید تا آب آن کاملاً شفاف شود.

• پخت استاندارد: نسبت پخت کینوا ۱ به ۲ است (یک پیمانه کینوا به دو پیمانه آب یا عصاره سبزیجات/مرغ). مخلوط را به جوش آورید، سپس حرارت را کم کرده، درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید حدود ۱۵ دقیقه بپزد تا تمام آب جذب شده و جوانه‌های حلقوی کوچک از دانه جدا شوند. سپس با چنگال کمی آن را هم بزنید تا دانه‌ها از هم باز شوند.

• کاربردها: می‌توان از آن به عنوان جایگزین برنج، در تهیه انواع سالاد (مانند سالاد تبوله)، سوپ، کتلت، دلمه و حتی صبحانه (مانند اوتمیل) استفاده کرد.

هشدار و موارد احتیاط

• عدم شستشوی کافی می‌تواند باعث تلخی غذا و در برخی افراد باعث ناراحتی خفیف گوارشی شود.

• کینوا حاوی اگزالات است. افرادی که سابقه سنگ کلیه (از نوع اگزالات کلسیم) دارند، بهتر است در مصرف آن احتیاط کرده و حد اعتدال را رعایت کنند.

• به دلیل فیبر بالا، مصرف زیاد و ناگهانی آن برای افرادی که به رژیم کم‌فیبر عادت دارند، ممکن است باعث نفخ و گاز شود. توصیه می‌شود مصرف آن به تدریج افزایش یابد.

جدول مقایسه تخصصی غلات و شبه‌غلات

برای درک بهتر ارزش کینوا، آن را با دو گزینه رایج دیگر یعنی برنج سفید و بلغور گندم مقایسه می‌کنیم.