عرق زیره سیاه قدح، عصارهای غلیظ و معطر از دانههای گیاه زیره سیاه یا کراویه (Carum carvi)، یک داروی گیاهی باستانی با طبعی گرم و نافذ است که به عنوان درمانگر تخصصی مشکلات گوارشی شناخته میشود. این عرق با طعم و رایحهای تندتر و قویتر از زیره سبز، برای تقویت معده، رفع اسپاسمهای شدید گوارشی، درمان سوءهاضمه مزمن و پاکسازی دستگاه گوارش از عوامل بیماریزا کاربرد دارد. عرق زیره سیاه انتخاب اول برای زمانی است که مشکلات گوارشی شما سرسخت و ریشهدار شدهاند.
۱. مقوی قوی معده و درمان سوءهاضمه مزمن:
زیره سیاه به طور ویژه بر تقویت عضلات و عملکرد معده تمرکز دارد. مصرف آن به افرادی که دچار ضعف معده، هضم ناقص و دائمی غذا، و احساس سنگینی طولانیمدت پس از خوردن غذا هستند، کمک شایانی میکند.
۲. ضد اسپاسم و دلپیچه شدید:
این عرق خاصیت ضد اسپاسم بسیار قویتری نسبت به زیره سبز دارد. برای تسکین سریع دلپیچههای شدید، دردهای ناشی از سندرم روده تحریکپذیر (IBS) و قولنجهای گوارشی، یک درمان طبیعی و مؤثر است.
۳. ضد انگل و ضدعفونیکننده قوی دستگاه گوارش:
زیره سیاه از دیرباز به عنوان یک داروی گیاهی ضد انگل (anthelmintic) شناخته میشود. ترکیبات موجود در آن به پاکسازی رودهها از کرمها و انگلها کمک کرده و همچنین محیط دستگاه گوارش را از باکتریها و قارچهای مضر ضدعفونی میکند.
۴. کاهش وزن و از بین برنده بلغم:
مانند سایر گیاهان گرم و خشک، زیره سیاه نیز با افزایش متابولیسم و دفع رطوبت و بلغم اضافی از بدن، به فرآیند کاهش وزن کمک میکند. این خاصیت به ویژه برای افراد با چاقی ناشی از مزاج سرد و تر (بلغمی) بسیار مفید است.
۵. تسکین دردهای ناشی از سردی:
طبع گرم و نافذ زیره سیاه، آن را به یک مسکن عالی برای دردهایی با منشأ سردی تبدیل کرده است. این دردها شامل دردهای شدید قاعدگی (دیسمنوره)، دردهای مفصلی و روماتیسمی ناشی از رطوبت و سردی میشود.
طبع: عرق زیره سیاه دارای طبع گرم و خشک (قویتر و نافذتر از زیره سبز) است.
ملاحظات: یک داروی عالی برای افراد با مزاج سرد و تر (بلغمی) و سرد و خشک (سوداوی) است. افراد با مزاج گرم و خشک (صفراوی) باید با احتیاط فراوان مصرف کنند، زیرا گرمی و خشکی شدید آن میتواند به سرعت علائم آنها را تشدید کند.
مصلحات (اصلاحکنندهها): برای تعدیل طبع قوی آن، مصرف همزمان با کتیرا، سرکه یا آبلیموی تازه توصیه میشود.
ویژگی | عرق زیره سیاه قدح | عرق زیره سبز | عرق زنیان |
|---|---|---|---|
طبع | گرم و خشک (قوی) | گرم و خشک (معتدلتر) | بسیار گرم و خشک |
تمرکز اصلی | تقویت معده، مشکلات مزمن گوارشی | ضد نفخ عمومی، کمک به لاغری | چربیسوزی قوی، هضم غذای سنگین |
خاصیت بارز | ضد اسپاسم قوی و ضد انگل | بادشکن و افزایشدهنده متابولیسم | متابولیک و چربیسوز بسیار قوی |
بهترین برای | سوءهاضمه مزمن، دلپیچه شدید | نفخ روزمره، همراه رژیم لاغری | چاقی بلغمی، نفخ بعد از غذای چرب |
ملاحظه مهم | بسیار گرم، احتیاط برای گرممزاجها | معتدلترین گزینه در بین این سه | احتیاط شدید برای گرممزاجها |
لینک خرید | در حال مشاهده |
برای تقویت معده و مشکلات مزمن: نصف فنجان بعد از هر وعده غذایی (صبحانه، نهار و شام) میل شود.
برای دلپیچه و اسپاسم شدید: یک فنجان در زمان بروز درد مصرف گردد.
نکته: به دلیل طعم بسیار تند و نافذ، حتماً آن را با مقداری آب رقیق کرده و سپس میل کنید.
۱. آیا زیره سیاه همان سیاهدانه (Nigella Sativa) است؟
خیر، مطلقاً! این یک تصور غلط بسیار رایج و مهم است. زیره سیاه (که از آن عرقگیری میشود) گیاهی به نام Carum carvi یا کراویه است و خواص آن عمدتاً گوارشی است. اما سیاهدانه گیاهی به نام Nigella sativa است که خواص درمانی کاملاً متفاوتی دارد و بیشتر به عنوان تقویتکننده سیستم ایمنی شناخته میشود. این دو گیاه نباید با هم اشتباه گرفته شوند.
۲. چه زمانی باید به جای زیره سبز از زیره سیاه استفاده کنم؟
یک قانون سرانگشتی خوب این است: برای مشکلات روزمره و نفخهای معمولی، از عرق زیره سبز استفاده کنید. اگر مشکل شما قدیمی، مزمن و شدیدتر است یا با مصرف زیره سبز بهبودی کامل حاصل نمیشود، زمان آن است که از عرق زیره سیاه که قویتر و تخصصیتر است، استفاده نمایید.
۳. آیا مصرف طولانیمدت عرق زیره سیاه مجاز است؟
به دلیل طبع بسیار گرم و قوی، مصرف مداوم و طولانیمدت آن، به خصوص برای افراد غیر بلغمی، توصیه نمیشود. بهتر است به صورت دورهای (مثلاً ۴۰ روز مصرف و سپس یک هفته وقفه) استفاده شود یا برای درمانهای طولانیمدت حتماً با متخصص طب سنتی مشورت گردد.