عسل کوهی یا عسل وحشی یکی از کمیابترین و ارزشمندترین فرآوردههای طبیعی ایران است که زنبورهای وحشی در دل کوهستانهای بکر و دور از دسترس، آن را بدون دخالت انسان تولید میکنند. این عسل از نظر ارزش غذایی، طعم، عطر و خواص دارویی با عسل پرورشی تفاوتهایی اساسی دارد که در ادامه بررسی میشود.
خواص دارویی و درمانی عسل کوهی
چگونه عسل کوهی اصل را تشخیص دهیم؟
طبع عسل کوهی و بهترین زمان مصرف
ترکیب عسل کوهی با گیاهان دارویی
عوارض و هشدارهای مصرف
پرسشهای پرتکرار
تقویت سیستم ایمنی بدن
ترکیبات آنتیاکسیدان، آنزیمها و ویتامینهای عسل کوهی نقش موثری در افزایش توان دفاعی بدن مقابل ویروسها، باکتریها و بیماریهای عفونی دارند.
درمان سرفه، گلودرد و سرماخوردگی
مصرف روزانه عسل کوهی هم به صورت خوراکی و هم به صورت ترکیب با دمنوشها، علائم سرماخوردگی، سرفه و گلودرد را تسکین میبخشد.
افزایش انرژی و بهبود قوای جسمی
عسل کوهی یک منبع طبیعی از قندهای ساده و آنزیمهاست که موجب افزایش سطح انرژی، شادابی و رفع خستگی روزانه میشود (بخصوص برای ورزشکاران و کودکان).
تسکین زخم معده و تقویت دستگاه گوارش
دیده شده مصرف منظم عسل کوهی به ترمیم زخم معده، کاهش اسیدیته و برطرف شدن اختلالات گوارشی کمک میکند.
در طب ایرانی و سنتی، طبع عسل کوهی «گرم و خشک» دانسته میشود.
برای افراد سردمزاج عالی است، اما افراد گرممزاج بهتر است در کنار مصلح مصرف کنند (مثال: آب لیمو یا عرق کاسنی).
بهترین زمان مصرف: صبح ناشتا یا بین دو وعده غذایی برای بیشترین تأثیر دارویی.
ترکیب عسل کوهی با برخی گیاهان دارویی، اثربخشی آن را چند برابر و مصرفش را لذتبخشتر میکند. در ادامه برخی ترکیبات رایج و معتبر آورده شده:
تقویت سیستم ایمنی، انرژیبخش و ضد عفونت
یک قاشق چایخوری پودر دارچین به یک قاشق عسل اضافه و با کمی آب گرم مخلوط کنید؛ صبح و عصر مصرف شود.
تسکین گلودرد و سرماخوردگی، افزایش خونرسانی
زنجبیل تازه رندهشده یا پودر شده (کمی) را با عسل ترکیب کرده و به صورت نوشیدنی گرم میل کنید.
کاهش التهابات و تقویت سیستم تنفس
یک قاشق چایخوری سیاهدانه ساییده (آسیاب شده) با یک قاشق عسل کوهی مخلوط و روزانه مصرف شود.
آرامبخش قوی و ضد اضطراب
یک استکان عرق بادرنجبویه یا بابونه را با یک قاشق عسل مخلوط، عصرها میل کنید.
برای رفع یبوست و تقویت گوارش
نصف قاشق شیره انجیر یا یک استکان عرق نعناع به همراه یک قاشق عسل قبل وعده صبحانه مصرف شود.
در تمام ترکیبات بالا، برای جذب بهتر و کسب نتیجه مطلوب، مصرف منظم و دورهای اهمیت زیادی دارد.
دیابتیها: مصرف با نظر پزشک مجاز است (تحت کنترل قند خون).
کودکان زیر ۱ سال: به دلیل احتمال بوتولیسم، مصرف ممنوع است.
حساسیت به گرده یا فرآوردههای زنبور: ابتدا مقدار بسیار کم تست شود.
مصرف زیاد: میتواند موجب افزایش حرارت بدن، بیخوابی و جوش شود.
۱. چگونه عسل کوهی اصل را تشخیص دهیم؟
عسل کوهی شکرک ندارد (یا در دمای پایین شکرک نرم و دانهریز میزند)، بوی ویژه و مزه قوی دارد، رنگ تیرهتر و بافت غلیظ، و اغلب توسط زنبورداران باتجربه در منطق کوهستانی خاص برداشت میشود.
۲. آیا مصرف عسل کوهی همراه با دمنوشها مجاز است؟
بله، عسل را میتوان همراه دمنوشهای مختلف سنتی و دارویی استفاده کرد، فقط نباید داخل آب داغ و جوش بیفتد (بهتر است حرارت کمتر از ۴۰ درجه باشد).
۳. بهترین ترکیب عسل کوهی برای تقویت کودکان چیست؟
عسل کوهی + پودر بادام و شیر ولرم، یک وعده مغذی و انرژیبخش برای کودکان بالای ۲ سال است.