پودر شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra) یکی از محبوبترین فرآوردههای گیاهی عطاری ایران است که به دلیل طعم شیرین، خواص فراوان برای دستگاه گوارش، تقویت سیستم ایمنی و کاربردهای گسترده دارویی و آرایشی، همواره مورد توجه بوده است. این پودر، عصارهی قدرتمند ریشه گیاه شیرین بیان است که در طب سنتی ایرانی جایگاهی ویژه دارد.
پودر شیرین بیان حاصل خشککردن و آسیاب ریشه گیاه Glycyrrhiza glabra است. این گیاه بهواسطهی ترکیب اصلی خود “گلیسیریزین”، طعمی بسیار شیرین (۵۰ برابر شیرینتر از شکر) دارد و رنگ پودر آن قهوهای روشن تا متوسط است. پودر شیرین بیان هم به صورت خالص، هم به عنوان ترکیب دارویی در دمنوش، ماسک صورت، شربت و کاربردهای غذایی عرضه میشود.
محافظ و ترمیمکننده معده و دستگاه گوارش
این پودر التهاب، زخم و اسید معده را کاهش میدهد، بهویژه در درمان رفلاکس، زخم معده و سوءهاضمه. ترکیب آنتیاکسیدانها و صمغ گیاه موجب ترمیم بافت معده و تسکین درد میشود.
ضدسرفه و شفادهنده گلودرد
از دمنوش و شربت آن برای نرمکردن سینه، خروج راحتتر خلط، و بهبود سریع سرفههای خشک یا آلرژیک (بهخصوص در دوران سرماخوردگی) استفاده میشود.
تقویت سیستم ایمنی و ضدویروس
ترکیبات فلاونوئیدی و ساپونینها باعث افزایش مقاومت بدن در برابر ویروس آنفلوآنزا، تبخال و سایر عوامل عفونتی میشود.
پشتیبان سلامت کبد و تصفیه خون
شیرین بیان در محافظت کبد، کمک به دفع سموم و فعالیت آنتیاکسیدانی قوی نقش دارد.
روشنکننده و ترمیمکننده پوست
ماسک پودر شیرین بیان باعث روشنترشدن لکهای پوستی، تسکین اگزما و کاهش التهاب و قرمزی میشود.
کاهش التهاب مفاصل و دردهای مزمن
خاصیت ضدالتهابی آن در کاهش دردهای مفصلی، آرتروز و روماتیسم مؤثر است.
طبع: گرم و تر (ملایم)
مصلحات: سرکه، سکنجبین، عرق کاسنی، آبلیمو، شیره نبات و لیموعمانی برای کاهش اثرات جانبی
با پودر زنجبیل یا دارچین: برای تقویت اثر ضدسرفه و ضدالتهاب
با بابونه: برای بهبود مشکلات معده و زخم
با عسل طبیعی: برای ماسک روشنکننده پوست یا شربت ضدسرفه
با زردچوبه یا شیر: جهت رفع التهاب پوست یا درد
با گل ختمی: نرمکننده گلو و بهبود ورم مجاری تنفسی
با عرق کاسنی یا شاتره: برای سمزدایی و پاکسازی کبد
دمنوش: نصف تا یک قاشق چایخوری پودر شیرین بیان در یک لیوان آب جوش، ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید و صاف نمایید.
شربت: پودر را با عسل و آب جوش مخلوط و صبح و عصر مصرف کنید.
ماسک صورت: یک قاشق چایخوری پودر + یک قاشق عسل یا ماست؛ ۱۵ دقیقه روی پوست بماند و با آب ولرم بشویید.
در غذا: مقدار کمی به عنوان شیرینکننده یا طعمدهنده در نوشیدنیهای گیاهی یا دمنوشهای ترکیبی
نگهداری: در ظرف دربسته، جای خشک و دور از نور، تا ۶ ماه تازگی و اثر حفظ میکند.
مصرف زیاد پودر شیرین بیان (بیش از ۲ گرم در روز و بیش از ۴ هفته) موجب افزایش فشار خون، احتباس آب، کاهش پتاسیم و مشکلات قلبی میشود.
برای بیماران قلبی، فشار خون بالا، بیماریهای کلیوی، دیابت و زنان باردار یا شیرده ممنوع یا با نظر پزشک سنتی
با داروهای ضدانعقاد، ادرارآور، داروهای قلبی حتماً درباره تداخل دارویی سؤال شود
در صورت بروز سردرد، ورم، فشار خون یا بیخوابی مصرف را قطع کنید.
۱. آیا پودر شیرین بیان برای معده مفید است؟
بله، برای زخم، درد و ترمیم معده طبق مطالعات طب سنتی بسیار مؤثر است.
۲. آیا برای درمان سرفه کودکان هم مناسب است؟
برای کودکان بالای ۷ سال و تنها با دوز کم و مشورت عطاری مجرب.
۳. عوارض مصرف طولانی چیست؟
مشکلات فشار خون، پتاسیم پایین و ورم؛ پس زمان و مقدار را رعایت کنید.
۴. آیا به روشن شدن لکهای پوست کمک میکند؟
بله، ماسک آن با عسل، لیموترش یا ماست برای لک و تیرگی جواب میدهد.