بذر کتان سرخ یکی از دانههای شگفتانگیز عطاری است که با رنگ قهوهای مایل به قرمز و ارزش غذایی بالا، به عنوان یک مکمل طبیعی در رژیم غذایی و طب سنتی ایران جایگاه ویژهای دارد. دانه کتان سرخ، سرشار از امگا-۳ گیاهی، فیبر محلول و ترکیبات آنتیاکسیدانی بوده و به دلیل فواید متعدد برای سلامت قلب، گوارش و زیبایی پوست و مو در تغذیه خانوادههای ایرانی روزبهروز پرکاربردتر میشود.
کتان سرخ، نوعی بذر گیاهی کوچک و تخت با رنگ قهوهای مایل به قرمز است که از گیاه Linum usitatissimum برداشت میشود. این دانهها به دلیل طعم ملایم و آجیلمانند خود، ارزش تغذیهای فراوانی در آشپزی و عطاری دارند و اغلب برای استخراج روغن کتان یا مصرف بهصورت پودر شده به غذا و نوشیدنیها افزوده میشوند.
منبع غنی امگا-۳ (ALA): کمک به سلامت قلب و عروق، کاهش تریگلیسرید و کلسترول
فیبر غذایی بالا: تقویت دستگاه گوارش، پیشگیری از یبوست و پاکسازی روده
آنتیاکسیدان قوی (لیگنان): کاهش استرس اکسیداتیو، پیشگیری از پیری زودرس پوست
حمایت از سلامت پوست و مو: طراوت و تقویت مو و کمک به شفافیت پوست
کمک به کنترل قند خون: کند کردن جذب قند و تثبیت قند خون
احساس سیری و کنترل وزن: مناسب برای رژیمهای لاغری و کاهش اشتها
کمک به سلامت زنان: حاوی فیتواستروژنها، مفید برای دوران یائسگی و متعادل کردن هورمونها
طبع: سرد و خشک
مصلحات: عسل، نبات، خرما، شیر گرم، دارچین
پودر کتان سرخ: افزوده به سوپها، آش، ماست، اسموتی و شیرهای گیاهی
ترکیب با عسل: مخلوط پودر کتان و عسل برای صبحانه یا میانوعده مقوی
ماسک صورت: پودر کتان + ماست یا عسل برای پاکسازی و طراوت پوست
در کیک و نان: جایگزین تخممرغ (ترکیب پودر کتان با آب گرم و افزودن به خمیر) در شیرینی سالم
در نوشیدنی: ۱ قاشق چایخوری پودر کتان سرخ در شیر یا آبمیوه طبیعی
روزانه ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری از بذر یا پودر کتان سرخ—ترجیحاً به همراه مصلح و با آب زیاد یا همراه غذا
برای ماسک پوست: ۱ قاشق چایخوری پودر کتان سرخ + ۲ قاشق ماست یا عسل، ۱۰-۲۰ دقیقه روی پوست
برای پخت: جایگزین ۱ عدد تخم مرغ (ترکیب ۱ قاشق غذاخوری پودر کتان + ۳ قاشق آب جهت خمیر کیک یا نان)
زیادهروی: مصرف بیش از حد (بیش از ۲ قاشق غذاخوری در روز) احتمال ایجاد مشکلات گوارشی یا اسهال
خانمهای باردار: قبل از مصرف منظم حتماً با پزشک مشورت شود
مصرف دارویی: در افراد دارای مشکلات رودهای یا انسداد دستگاه گوارش باید با احتیاط مصرف شود
آب کافی: نوشیدن آب کافی در کنار مصرف بذر کتان برای پیشگیری از انسداد گوارشی ضروری است
حساسیت: نسبت به بذر کتان نادر، ولی قبل از مصرف موضعی برای ماسک، تست پوستی الزامی است
فرق کتان قهوهای، کتان سرخ و کتان طلایی چیست؟
همه از یک گونه گیاهی هستند ولی رنگ و غلظت ترکیبات فعال کمی متفاوت است. کتان سرخ طعم قویتری دارد و برای ماسکهای طبیعی و مصارف درمانی بسیار محبوب است.
پودر کتان سرخ را چطور نگهداری کنم؟
در ظرف دربسته، دور از نور خورشید، جای خشک و خنک. پودر سریعتر اکسید میشود؛ سعی کنید در یخچال نگه دارید و طی دو ماه مصرف کنید.
مصرف بذر کتان سرخ برای همه مناسب است؟
در افراد مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر (IBS) یا کسانی که مبتلا به انسداد روده هستند باید با احتیاط مصرف شود.
آیا کتان سرخ حاوی گلوتن است؟
خیر؛ بذر کتان به طور طبیعی فاقد گلوتن است و برای افراد حساس به گلوتن مناسب است.