کلپوره، که با نام مریم نخودی نیز شناخته میشود، از گیاهان دارویی مشهور در طب سنتی ایران است. این گیاه به خاطر تأثیرات کمنظیر در آرامش اعصاب، درمان مشکلات گوارشی و تقویت حافظه، قرنها مورد استفاده قرار گرفته است. با رایحهای خاص و طعم تلخ-ملایم، کلپوره انتخابی محبوب برای مصرف روزانه در دمنوشها و درمانهای خانگی است.
کلپوره با نام علمی Salvia multicaulis یا Salvia aegyptiaca (مریمگلی دشتی)، گیاهی خودرو از تیره نعناعیان است که بیشتر در مناطق گرم و خشک ایران، از جمله استانهای فارس، سیستان و بوشهر میروید. برگهای خاکستری-سبز این گیاه با عطری قوی و گلهای بنفش یا آبی کمرنگ، از ویژگیهای برجسته کلپوره است.
آرامبخش اعصاب و ضد استرس: دمنوش کلپوره موجب کاهش اضطراب و آرامش روان و کیفیت خواب میشود.
تقویت حافظه و تمرکز ذهنی: مصرف منظم به بهبود عملکرد ذهن، رفع حواسپرتی و پیشگیری از ضعف حافظه کمک میکند.
بهبود عملکرد دستگاه گوارش: ضد نفخ و کمک به هضم غذا، برطرفکننده درد معدههای عصبی.
ضد التهاب و تقویت سیستم ایمنی: تسکین درد و التهابهای خفیف بدن و افزایش مقاومت در برابر بیماریها.
رفع عادت ماهانهی نامنظم و درد قاعدگی: کمک به تنظیم سیکل قاعدگی و کاهش دردهای پریود.
درمان مشکلات دهان و گلو: ضد عفونت و خوشبوکننده دهان، موثر در رفع آفت دهان و گلودرد.
ضدعفونیکننده و تقویت سیستم تنفسی: کمک به درمان سرماخوردگی، سرفه و گلودرد.
طبع: گرم و خشک
مصلحات: سکنجبین، گلاب، لیموی تازه، عسل طبیعی (برای تعدیل گرمی و رفع تلخی دمنوش)
با گل گاوزبان و سنبلالطیب: دمنوش آرامبخش قوی برای اعصاب و بیخوابی.
با لیموعمانی یا آبلیمو: جهت بهبود طعم و خاصیت ضد عفونت.
با عسل یا خرما: هم برای شیرینکردن و هم افزایش انرژی و خاصیت.
با آویشن یا نعناء: دمنوش معطر ضد سرماخوردگی و رفع مشکلات تنفسی.
دمنوش: یک قاشق مرباخوری از برگ یا سرشاخه خشک کلپوره را با یک لیوان آبجوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. با عسل یا سکنجبین میل شود.
غرغره: جوشانده کلپوره برای شستوشو و ضدعفونی کردن دهان و گلو.
حد مجاز مصرف: روزانه ۱ تا ۲ لیوان دمنوش (هر بار ۱ قاشق مرباخوری). مصرف بیش از ۳ هفته پیوسته توصیه نمیشود.
افراد با طبع گرم یا فشار خون بالا: مصرف معتدل باشد و ترجیحاً با مصلحات همراه شود.
بانوان باردار و شیرده: با مشورت پزشک مصرف نمایند.
کودکان زیر ۵ سال: فقط با تجویز متخصص.
زیادهروی: میتواند منجر به بیقراری، خشکی دهان و ایجاد حساسیت شود.
در بیماران با عملکرد کبد یا کلیه ضعیف: با احتیاط و مشورت پزشک مصرف گردد.
کلپوره (مریم نخودی) و مریمگلی، تفاوت دارند؟
بله، کلپوره به عنوان یک گیاه محلی ایرانی با مریمگلی که در طب سنتی غربی شناخته میشود، تفاوتهای اساسی در خواص و ترکیب مواد موثره دارد.
آیا کلپوره برای بیخوابی مفید است؟
بله، دمنوش کلپوره به همراه گل گاوزبان و سنبل الطیب اثر آرامبخش موثری دارد.
آیا مصرف کلپوره برای کودکان بیخطر است؟
برای کودکان زیر ۵ سال با احتیاط و حتماً با مشورت پزشک توصیه میشود.
آیا کلپوره معتادکننده است؟
خیر، اما مصرف بیش از حد یا پیوسته بدون رعایت اعتدال توصیه نمیشود.